ดอกมะลิ
ดอกมะลิ
ดอกมะลิ
สรุปประเด็นข่าวโดยกระปุกดอทคอม
ขอขอบคุณ เรื่อง โดย วราภรณ์
ภาพโดย วีรวงศ์
การประดิษฐ์ดอกไม้ ทั้งดอกไม้แห้งและดอกไม้สด ถือเป็นการฝึกให้ผู้กระทำมีจิตใจที่เป็นสมาธิ เพราะในขณะที่ประดิษฐ์อยู่นั้นจิตใจจะจดจ่ออยู่กับสิ่งที่ทำ จนลืมความทุกข์ และช่วยลดปัญหาความเครียดลงไปได้ . . และเนื่องในวันแม่ที่จะมาถึงนี้ ลองมาประดิษฐ์ ดอกมะลิ ผ้าไหมสัญลักษณ์วันแม่มอบให้ "แม่" ซึ่งถือเป็นงานอดิเรกประดิษฐ์ของไทยๆ ที่จะทำให้เกิดความสุขใจในขณะที่ประดิษฐ์ ดอกมะลิ ผ้า เพราะลูกๆ ได้แสดงความกตัญญูต่อคุณแม่ สุขใจทั้งผู้ให้และผู้รับ .. ถ้างั้นเราไปลงมือประดิษฐ์ ดอกมะลิ ให้แม่กันเลยค่ะ
อุปกรณ์ที่ใช้ในการประดิษฐ์ ดอกมะลิ วันแม่ ประกอบไปด้วย
ผ้าไหมเนื้อละเอียดสีขาว, ผ้าไหมเนื้อละเอียดสีเขียวอ่อน, ลวดชนิดอ่อนสีขาว และสีเขียว
ผงสีสีเหลือง และเขียว กระดาษสาสีเขียวอ่อน กระดาษแข็ง
สำลี กาวลาแท๊กซ์ เข็มกลัด
กรรไกร พู่กัน หัวแร้ง
น้ำสะอาด จาน หรือถาดสะอาด ดินสอ
ฟองน้ำทาปิดด้วยผ้าไหมสีขาวทำเป็นเบาะรองขณะกดหัวแร้ง
เมื่ออุปกรณ์พร้อมเริ่มลงมือทำ ดอกมะลิ กันได้เลย
ก่อนอื่นต้องเตรียมกลีบ ดอกมะลิ เป็นขั้นตอนแรก
1. กลีบของ ดอกมะลิ มี 3 ขนาด คือ ขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ให้นำกระดาษแข็งมาตัดเป็นแบบ มีกลีบทั้งหมด 7 กลีบ เมื่อได้แบบทั้ง 3 ขนาดแล้ว นำแต่ละแบบไปทาบบนผ้าไหมด้วยการพับผ้าไหมหลายๆ ทบแล้ววางแบบลงไป แล้วใช้กรรไกรตัด ใช้กรรไกรตัดให้ได้ขนาดและรูปทรงเช่นเดียวกับแบบ
2. เมื่อได้กลีบ ดอกมะลิ ทั้ง 3 ขนาดแล้วให้นำไปย้อม โดยใช้ผงสีสีเหลืองผสมกับน้ำจนได้สีที่ต้องการ แล้วนำกลีบ ดอกมะลิ ผ้าไหมสีขาว ชุบน้ำสะอาด นำไปวางบนจาน ใช้พู่กันตกแต่งกลีบ ดอกมะลิ ด้วยสีเหลืองให้พอมีสีออกนวลๆ นำไปผึ่งแดดจนแห้ง
3. จากนั้นนำกลีบ ดอกมะลิ ขนาดกลาง 2 กลีบ มาประกบคู่แล้วทากาวเชื่อมติดกัน เพื่อเพิ่มความหนาของกลีบ ดอกมะลิ แล้วจึงนำกลีบ ดอกมะลิ ขนาดใหญ่มาจับคู่ทากาวเช่นเดียวกัน วางทิ้งไว้จนแห้ง นำหัวแร้งมากดที่ปลายกลีบ โดยวางกลีบไว้บนฟองน้ำนุ่มแล้วค่อยๆ ใช้หัวแร้งกดที่ปลายกลีบแต่ละกลีบ จนปลายกลีบงอเข้ากันสวยงาม
หลังจากเตรียมกลีบดอกเสร็จก็มาทำดอกมะลิ กันต่อ
1. ดอกมะลิ ที่ใช้ในการประดิษฐ์มีอยู่ 5 ขนาด คือ ดอกตูม ดอกแย้มเล็ก ดอกแย้มใหญ่ ดอกกลาง ดอกใหญ่ เพื่อการนำมาเข้าช่อด้วยกัน วิธีการทำ ดอกมะลิ ขนาดต่างๆ เริ่มทำตั้งแต่ ดอกตูม ก่อน นำลวดสีขาวมาหักงอส่วนปลายเป็นตะขอ แล้วนำสำลีผสมกาวเล็กน้อยมาปั้นเป็นก้อนกลมๆ เล็ก เรียกว่า ปั้นตุ้ม ปั้นไปเรื่อยๆ จนได้ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เซนติเมตร นำกลีบขนาดเล็กเจาะรูตรงกลางมาเข้าดอก ด้วยการทากาวที่ด้านในของดอก แล้วกดกลีบดอกให้แนบติดกับปั้นตุ้มจนเป็นทรงกรม
2. เมื่อได้ ดอกมะลิ ขนาดดอกตูมแล้ว ให้วางทิ้งไว้ ลงมือดอกแย้มเล็กด้วยการปั้นตุ้มเหมือนขั้นตอนแรกแต่เพิ่มขนาดของกลีบดอกเข้าไป เช่น ดอกแย้มเล็ก ให้ใช้กลีบขนาดเล็ก 1 กลีบ กลีบขนาดกลาง 2 กลีบ ดอกแย้มใหญ่ ให้ใช้กลีบขนาดเล็กสุด 1 กลีบ กลีบขนาดกลาง 4 กลีบ ดอกกลาง ใช้กลีบขนาดเล็ก 1 กลีบ กลีบขนาดกลาง 5 กลีบ แต่กลีบด้านดอกสุดให้ใช้หัวแร้งกดด้านนอก เพื่อให้กลีบ ดอกมะลิ บานออกดูสวยงาม สำหรับ ดอกใหญ่ ใช้กลีบขนาดเล็ก 1 กลีบ ขนาดกลาง 4 กลีบ และขนาดใหญ่ 2 กลีบ เวลาประกบกลีบดอกซ้อนเข้าไป ควรทากาวเชื่อมระหว่างกลีบดอกทุกๆ ดอกขณะซ้อนกลีบ เพื่อไม่ให้กลีบดอกแยกออกจากกัน แต่เพื่อความสวยงามและเหมือน ดอกมะลิ จริง กลีบดอกใหญ่กลีบหนึ่งใช้หัวแร้งกดด้านนอก เพื่อให้กลีบดอกบานออกดูสวยงาม
3. เมื่อได้ ดอกมะลิ ตามต้องการ 5 ขนาดแล้ว ทำการทำกลีบเลี้ยงติดที่ฐาน ดอกมะลิ ของแต่ละดอก โดยนำผ้าไหมสีเขียวตัดเป็นเส้นเล็กๆ ยาวๆ ดึงเส้นด้ายของผ้าออกด้านหนึ่งให้เป็นปลายลุ่ยพอประมาณ นำมาพันด้านล่างของกลีบดอก โดยให้ปลายที่ลุ่ยออกจากผ้าอยู่ด้านบน พันจนแน่นพอประมาณ ทากาวเชื่อมกลีบเลี้ยงให้ติดกับกลีบดอก วางพักไว้
ขั้นตอนต่อไป คือ การเตรียมใบ
1. ตัดกระดาษแข็งเป็น "แบบ" ของใบ ซึ่งควรมีทั้งหมด 5 ขนาด จากนั้นนำผ้าไหมสีเขียวอ่อนมาพับทบกันให้ได้ขนาดตามแบบ แล้วใช้กรรไกรตัดผ้าออกเป็นใบๆ
2. ย้อมใบด้วยการนำใบผ้าไหมมาชุบน้ำสะอาด วางไว้บนจาน จากนั้นใช้พู่กันจุ่มสีเขียว (ผงสีเขียวผสมน้ำ) นำมาระบายที่ขอบใบ โดยเว้นเส้นตรงกลางใบเพียงเล็กน้อย นำไปผึ่งแดดจนแห้ง
3. เมื่อใบแห้งดีแล้ว นำลวดที่พันดอกกระดาษย่นสีขาว มาติดที่ตรงกลางใบ พักไว้ ทากาวบนใบด้านที่ติดลวดตลอดทั่วทั้งใบ จากนั้นนำกระดาษสามาปิดทับลงบนใบ วางทิ้งไว้จนกาวแห้ง ตัดขอบกระดาษสาให้ได้ขนาดเท่าขอบใบ แล้วจึงใช้หัวแร้งปลายแบน รีบตกแต่งให้ขึ้นเส้นใบพองาม
และขั้นตอนสุดท้าย คือการเข้าช่อ ดอกมะลิ
1. เมื่อได้ ดอกมะลิ และใบมะลิครบถ้วนแล้ว ขั้นต่อไป คือการนำ ดอกมะลิ มาจัดเรียงเข้าช่อให้สวยงาม ราวกิ่งมะลิธรรมชาติ โดยการนำ ดอกมะลิ ดอกใหญ่มาพันก้านด้วยกระดาษสาสีเขียวอ่อน จากนั้นเติมใบที่เหมาะกับดอกเพิ่มเข้าไป พร้อมกับต่อก้านด้วยเส้นลวดอ่อนอีก 1 เส้น แล้วจึงพันกระดาษสาทับเส้นลวดต่อไปเรื่อยๆ เป็นการเพิ่มความยาวให้ก้านของดอกหลัก
2. ผู้ประดิษฐ์สามารถเติม ดอกมะลิ ขนาดต่างๆ แทรกลงไประหว่างใบต่างๆ ตามต้องการและตามความสวยงามและความคิดสร้างสรรค์ โดยทั่วไปนิยมจัด ดอกมะลิ ในแต่ละช่อตามจำนวนเลขคี่ เช่น 3 ดอก 5 ดอก เป็นต้น
3. หลังจากประดิษฐ์ช่อ ดอกมะลิ ผ้าไหมเรียบร้อยแล้ว ผู้ประดิษฐ์สามารถออกแบบการจัดวางช่อดอกมะลิ ตามจินตนาการเพื่อประโยชน์ในการใช้สอย เช่น การใส่เข็มกลัด เพื่อไปประดิษฐ์ตกแต่งเสื้อ หรือปักรวมกันไว้ในแจกัน
เมื่อได้ ดอกมะลิ ที่ประดิษฐ์ด้วยฝีมือตัวเองแล้วก็นำไปมอบให้กับ "คุณแม่" เพื่อแสดงความกตัญญูและรู้คุณ ซึ่งก็ถือมีคุณค่าทางใจและเกิดความสุขใจแบบพอเพียง ผสมกับการทำตัวเป็น "ลูกที่ดี" และเป็น "คนดี" ของคุณพ่อคุณแม่เพียงเท่านี้ก็น่าชื่นใจแล้ว
